Tamoxifen en leverschade

door: Robbert Wolters

Tijdens een Post Cycle Therapie wordt vaak gebruik gemaakt van een selectieve oestrogeen receptor modulator (SERM) zoals tamoxifen of clomifeen. Clomifeen wordt voornamelijk gebruikt om ovulatie bij vrouwen te stimuleren. Tamoxifen wordt toegepast bij de behandeling van oestrogeen gevoelige borstkanker bij vrouwen.

Bij mannen stimuleren SERM’s de lichaamseigen aanmaak van testosteron. SERM’s werken rechtstreeks op de hypofyse en stimuleren daar de aanmaak van LH en FSH en stimuleren zo de gonadotrope cyclus. 

Uit literatuur over tamoxifen blijkt dat het gebruik van het middel kan leiden tot afwijkingen in de leverfunctie bij eenderde van de gebruikers. De verklaring hiervoor wordt deels gevonden in de reactie van het lichaam op één van de metabolieten van tamoxifen. Anderzijds wordt gesproken over het oestrogene effect van tamoxifen op de lever en de mogelijke genetische aanleg voor lever aandoeningen bij sommige patiënten. Door gebruik van tamoxifen kan vervetting van de lever optreden. Dit wordt ook wel niet alcoholische stateose genoemd. In de literatuur zijn er diverse casussen te vinden, al wordt in sommige artikelen de indruk gewekt dat het niet vaak voorkomt. Afwijkingen in de lever treden voornamelijk op bij langdurig gebruik en klachten manifesteren zich meestal niet binnen een jaar. Evengoed kunnen de leverwaarden al wel verhoogd zijn. Een goede beschrijving van het effect van tamoxifen op de lever en een overzicht van relevante literatuur vind je hier: http://livertox.nih.gov/Tamoxifen.htm

Korte samenvatting: De PCT periode is een periode waarin spierschade mogelijk verhoogd is door de verminderde hoeveelheid testosteron in het lichaam. Dit zou kunnen leiden tot afwijkingen in ASAT en ALAT. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat tamoxifen (nolvadex) kan leiden tot leverschade. Als onderdeel van een PCT kan tamoxifen leiden tot verhoogde leverwaarden.