Boven de 40? Check je hormonen!

Verreweg de meeste klanten begeleid ik online. Ik zie of spreek ze nooit persoonlijk. Alles gaat via mail en whatsapp. De nadruk ligt op begeleiding op het gebied van voeding en door periodieke updates met daarin het gewicht, buikomvang en door middel van foto's kan ik prima zien hoe iemand op het plan dat ik ze geef reageert en weet ik wat ik moet aanpassen.

Vrij recent melde zich een nieuwe online klant. Een man van 56 die in het afgelopen jaar al flink was afgevallen en nu wilde toewerken naar een betere fysiek. Uit zijn gegevens bleek dat hij niet veel overgewicht meer had. Het is voor mij dan belangrijk een foto te zien om te beoordelen waar iemand staat en of zijn of haar doelstelling haalbaar is. De foto liet een zachte fysiek zien. Relatief veel vet in verhouding tot de hoeveelheid spiermassa. Ik vroeg aan hem of hij zijn hormoonwaarden al eens had laten controleren. En dan met name testosteron. Dat bleek niet het geval. 

Testosteron is het belangrijkste mannelijke geslachtshormoon. Het heeft tal van functies in het lichaam van een man. 
De meest korte uitleg is dat testosteron van een jongen een man maakt. Testosteron onderscheidt ons mannen van vrouwen: mannen zijn sterker, hebben meer spieren en minder vet, meer lichaamshaar en zijn rationeler, allemaal door testosteron. Met dat ik het typ realiseer ik me dat meer en meer mannen de vrouwelijke kant op gaan, maar dat is voer voor een andere blog...

Terug naar mijn klant. Hij had zich inmiddels ingelezen in testosteron en mailde me dat hij vermoede dat hij zijn hele leven al met een tekort kampte. Niemand had hem er ooit op gewezen.  De vraag van mijn klant om zijn hormoonwaarden te checken verbaasde dan ook zijn huisarts. Die zag er het nut niet van in, maar besloot na lang aandringen toch een formulier mee te geven.

Uit de anamnese die ik bij mijn klant had afgenomen bleek verder dat hij statines gebruikte. Statines zijn het medische antwoord op een te hoog cholesterolgehalte. Als we voor het gemak even vergeten dat cholesterol onze hersenen beschermt, cholesterol de grondstof is voor de meeste hormonen, cholesterol essentieel is voor al het dierlijk leven op aarde en we doen even alsof we niet weten dat een hoger cholesterolgehalte correleert met een lagere kans op Alzheimer's en een hogere levensverwachting, dan hebben statines nut, omdat ze cholesterol verlagen tot de algemeen aanvaardbare norm.

Gisteren kreeg ik de uitslag van het bloedonderzoek door gemaild en mijn vermoeden bleek bewaarheid. Zijn testosterongehalte was minder dan de helft van de ondergrens die door artsen wordt gebruikt. En nog geen derde van wat optimaal is voor iemand van zijn leeftijd. Oh en ik kreeg de complimenten van zijn huisarts. Joepie... Die snapte uiteindelijk niets van de uitslag en verwijst hem door naar een specialist.

De uitslag liet zien dat zijn lichaam wel meer testosteron wil produceren, maar het gewoon niet kan. De stuurhormonen LH en FSH waren hoger dan ik ooit in een bloedtest heb gezien. Deze twee stuurhormonen zetten je lichaam aan tot het produceren van testosteron. Ze waren enorm hoog en nog bleef zijn testosterongehalte laag.

Maar minstens zo belangrijk is dat zijn oestradiol-waarde ook heel laag was. Oestradiol is een vrouwelijk geslachtshormoon en een beetje oestradiol is belangrijk voor een man. Oestradiol speelt onder andere een rol bij de aanmaak van botmassa. Een reden waarom vrouwen na de overgang een verhoogd risico hebben op botontkalking. Maar oestradiol beschermt ons mannen ook tegen hart- en vaatziekten, onder andere door ons cholesterolgehalte te reguleren.

Een mannenlichaam produceert zelf geen oestradiol, maar zet een beetje testosteron om in oestradiol. Een te laag gehalte aan testosteron leidt dus tot een te laag gehalte aan oestradiol. Geen wonder dus dat mijn klant zijn cholesterol niet goed kan reguleren.

De specialist is nu aan zet. De enige logische vervolgstap is testosteron vervangingstherapie. We zullen zien hoe dat uitpakt. In Nederland staat dit nog in de kinderschoenen. In de VS daarentegen wordt het inmiddels veel meer toegepast en aangeprezen in reclames op de radio en tv.

Wanneer je de 40 bent gepasseerd is het zinvol periodiek je hormoonwaarden te checken. Eens in de 5 jaar bijvoorbeeld. Wanneer je overgewicht hebt, veel alcohol gebruikt, slecht slaapt of diabeet bent is de kans groter dat je hormoonwaarden niet optimaal zijn. Je kunt je huisarts vragen je waarden te laten controleren, maar tegenwoordig kun je het ook zelf. Zonder tussenkomst van je huisarts en met een simpele vingerprik.

Je krijgt dan een compleet beeld van alle relevante geslachtshormonen en je PSA waarde: de belangrijkste indicator van je risico op prostaatkanker. Je kunt je gezondheid zo zelf controleren.

Meer over het testen van je gezondheid lees je hier. Wil je meer weten over online voedingsbegeleiding klik dan hier.