In een wereld waarin we steeds dikker en saaier worden zijn extreme dingen populair. Extreme opvattingen, extreme beelden en extreme gewoontes. Daarom krijgt 2% van de idioten 98% van de aandacht. Het doorbreekt de standaard, het gezapige. Mede hierdoor is veganisme ook steeds meer in trek. Ooit begonnen in de 19e eeuw als een extreme vorm van eten is vega nu helemaal hip. Lekker radicaal en groen. Helemaal van deze tijd dus.

Nu is er op het eerste oog niets mis met veganisme. Wanneer je ervoor kiest om geen enkele bijdrage meer van een dier te accepteren en je wilt in ‘volledige harmonie met de natuur’ leven, dan heeft dat iets moois. Veganisme heeft iets romantisch, iets utopisch. Je kunt je ook niet voorstellen dat Adam en Eva in het hof van Eden ineens een steen pakken en een lief zacht konijntje de schedel inslaan, om deze vervolgens open te snijden en te roosteren boven een kampvuur. Nee, Adam en Eva aten vast alleen groente en fruit. Appels vooral volgens mij. Als ideologie is veganisme mooi. Ik ben als kind lange tijd vegetariër geweest. Ik vond het zielig voor de diertjes, dus ik at geen vlees. Veganisme ‘voelt’ goed en het geeft je richting. Je staat ergens voor en hoort ergens bij, dus je gelooft erin. Maar veganisten gaan de fout in wanneer ze proberen hun ideologische keuze te onderbouwen met feiten en deze vervolgens gaan promoten: veganisme is gezond, mensen eten van nature alleen maar planten en veganisme is de enige manier om alle mensen op aarde te kunnen voeden. Uhm...nee, nee en nee. Het weglaten van dierlijke producten leidt tot tekorten in je voeding. Alle evolutionaire, archeologische en antropologische kennis laat zien dat mensen omnivoren zijn. En we kunnen de immer groeiende wereldbevolking niet voeden met alleen maar planten. Daarvoor is er niet genoeg geschikte landbouwgrond op aarde. Alleen voeding met plantaardige en dierlijke producten is op de lange termijn houdbaar.

‘Vega is gezond’

Deze is hardnekkig. Zo hardnekkig dat vega en gezond bijna synoniem zijn geworden. Mede daardoor is vega doorgedrongen bij de grote fabrikanten en heb je vega pizza’s en vega nepvlees. Dat laatste is trouwens hilarisch. Ik zag laatst vega plakjes salami. Het lijkt op salami, maar is 100% vega. Dat is hetzelfde als wanneer je absoluut geen groente lust en dan naar de slager gaat en daar mini gehaktballetjes koopt die eruit zien als spruitjes. Je wilt geen groenten eten, maar het moet er wel zo uit zien. Wat ik zeg, hilarisch.

Veel mensen die overstappen op een veganistisch dieet voelen zich gezonder of beter. En dat is niet zo vreemd. Wanneer je overstapt van een ‘normaal’ voedingspatroon naar eentje met veel meer verse groenten en fruit, dan is het zeer aannemelijk dat je gezondheid ook echt verbeterd. Als ik zou moeten kiezen tussen nooit meer groente of nooit meer vlees, zou ik kiezen voor nooit meer vlees. Ik hou van mijn groenten en ik kan niet zonder. Veel groente en fruit zijn de belangrijkste pijlers van gezond eten. Alleen hoort bij gezond eten ook dierlijk voedsel. Wij mensen hebben ongeveer 40 verschillende stoffen nodig uit onze voeding om optimaal gezond te zijn. En sommige van die stoffen vind je alleen in dierlijke voeding. Daarnaast is er nog zoiets als voedingsdichtheid. In sommige dierlijke producten zit veel meer van een bepaalde stof dan in plantaardige producten. En dan is er de opneembaarheid van die stoffen. Veel planten bevatten van nature antistoffen die de opname van voedingsstoffen zoals mineralen verhinderen. Lectines en fytinezuur zijn de meest bekende en zitten vooral in bonen en in tarwe. Wellen en koken verminderen de werking van deze stoffen, maar zelfs dan kun je er ziek van worden. Dus als raw vegan ben je dubbel gefucked. Veganisten hebben veel sneller een tekort aan bijvoorbeeld ijzer, vitamine A, vitamine b12, zink en omega 3 vetzuren. Nou kun je met de nodige aandacht en met suppletie proberen tekorten te voorkomen, maar zou vega voeding niet gemakkelijk alle behoeften moeten dekken als dit de ‘default’, optimaal gezonde manier van eten is? Dat doet het niet en dat is het niet. En dat brengt mij op punt twee.

‘Mensen zijn van nature planteneters’

De zin zou kloppen als er achter zou staan ‘en diereneters’. Mensen eten van nature planten en dieren. In een onderzoek onder meer dan 229 natuurvolken zat er niet eentje tussen die vega at. Tussen de 50 en 70% van de calorieën komt uit dierlijk voedsel, de rest uit planten. Ook onder de bevolkingsgroepen in de zogenaamde ‘blue zone’, de plekken op aarde waar de langstlevenden wonen, zijn er geen veganisten te vinden. Er is veel onderzoek gedaan naar het oorspronkelijke eetpatroon van onze voorouders onder andere door isotope metingen in de overblijfselen van overleden mensen van honderdduizenden jaren geleden. Daaruit blijkt dat ze dierlijk voedsel aten. Overal over de wereld zijn archeologische vondsten gedaan die miljoenen jaren oud zijn en waar dierlijke botten zijn gevonden met kenmerken van hak en snij plekken. Mensen zijn omnivoren. We eten planten en dieren. Zelfs apen eten kleine dieren en insecten . Wij zijn verder geëvolueerd doordat we meer dierlijk voedsel zijn gaan eten. Door een verhoogde inname van onder andere essentiële aminozuren, omega 3 vetzuren, jodium en zink konden onze hersenen groter groeien ten koste van de lengte van onze darmen. Ook het bewerken van voedsel zoals het fijnmalen en koken of bakken heeft hieraan bijgedragen. Alleen maar planten eten of zelfs alleen maar rauwe planten eten, is een stap terug in de evolutie en geen stap vooruit. Het is niet voor niets dat onder veganisten meer mensen met een depressie rondlopen, dan onder mensen die planten en dieren eten. De mens is een omnivoor. Veganisme is een keuze, maar niet eentje die bij onze genen past.

‘Veganisme is beter voor het milieu’

Het is maar hoe je ernaar kijkt. De manier waarop dieren bestemd voor consumptie nu worden gehouden en worden grootgebracht is belastend voor het milieu. Maar dat komt niet door die arme diertjes zelf. Het komt door de mensen die ze in veel te grote groepen bij elkaar houden en vervolgens hectares mais moeten verbouwen om die dieren te voeden. Dat is inderdaad belastend. Maar wanneer je de koetjes, kalfjes, biggetjes, lammetjes en kippen gewoon buiten laat lopen en ze laat grazen op natuurlijk grasland, dan ziet het er ineens heel anders uit. Grazende kuddes beschermen de grond tegen uitdroging en houden zo de aarde groen. Daar waar runderen worden geherintroduceerd kunnen de mensen terugkeren naar hun oorspronkelijke leefstijl met melk en vlees als voornaamste voedselbronnen.

En dat grasland neemt meer CO2 op dan dat er door de dieren wordt geproduceerd. Het betekent alleen minder koetjes en minder vlees per koe. En dat betekent in Nederland 15 euro voor een kilo gehakt in plaats van 6 euro. Maar die 15 euro betekent dat de koe alleen gras, klaver en paardenbloemen heeft gegeten. En dat deze antibiotica vrij is. En dat de kalfjes fijn bij mama zijn opgegroeid en dat zowel de koe als de boer blij door het leven gaan. Het vlees is lekkerder en de vetzuursamenstelling vele malen beter. Dus het is een win win win win win situatie. Koop Nederlands grasgevoerd vlees, bijvoorbeeld van schotse hooglanders en je kunt trots zijn op jezelf en op je bal gehakt.

Landbouw is vele malen slechter voor moeder aarde. Landbouw met een jaarlijkse cyclus van zaaien en maaien put de grond uit. Helemaal wanneer ieder jaar hetzelfde wordt gezaaid. Het ploegen vernielt de bio cultuur in de grond nog verder, en het dood insecten en andere micro organismen in de bodem.
Het vergroten van de biodiversiteit in onze aarde is het beste wapen in de strijd tegen klimaatverandering. 
En dan laten we het gebruik van genetisch gemanipuleerde (in Nederland noemen we dat veredeld, dat klinkt mooier) zaadjes en de vele bestrijdingsmiddelen in de landbouw maar even buiten beschouwing.

Wanneer je veganist besluit te worden vanuit je zelfbedachte overtuiging dan is dat uiteraard prima. Ieder mens heeft recht op zijn eigen gekte. Maar het kan zinvol zijn je overtuiging af en toe nog eens kritisch te bekijken. Want hoe kan het duurzamer zijn om soja te verbouwen in Azië en chiazaad in Zuid Amerika en deze te verschepen naar Europa, om er daar in een fabriek vega ‘yoghurt’ van te maken en deze vervolgens per vrachtwagen eerst naar de groothandel en dan naar de supermarkt te rijden, zodat jij met een goed gevoel veganist kunt zijn, in plaats van dat je gewoon zelf op de fiets naar de boerenmarkt gaat bij jou in de buurt en daar een fles echte biologische volle yoghurt haalt van blije grasetende koeien? Betere aminozuursamenstelling, betere vetzuursamenstelling, probiotische bacteriën, duurzamer, gezonder etc. etc. etc.

Als je uit principe geen vlees of vis wilt eten dan is dat prachtig. Maar wanneer je veganist bent geworden kom dan van je zelfgemaakte voetstuk af en besef dat je waarschijnlijk opnieuw bent gevallen voor een extreem dieet en dat jouw vega manier van eten de wereld echt niet gaat redden.

Er is een betere manier van eten. Eentje die wel aansluit bij je genen. Ik ben bijna klaar om het hele verhaal aan je te presenteren. Geef mij nog een maandje en ik ben zover. Vul je e-mailadres in hieronder en ik hou je op de hoogte.

Peace!

Referenties:

http://time.com/4220270/vegetarianism-history-meathooked/

https://www.elementascience.org/articles/10.12952/journal.elementa.000116/

​https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8842068

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1115436/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23595983

https://academic.oup.com/ajcn/article/71/3/682/4729121

https://royalsocietypublishing.org/doi/full/10.1098/rsos.140507

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0165032716323916

https://www.ted.com/talks/allan_savory_how_to_green_the_world_s_deserts_and_reverse_climate_change/transcript?language=en

http://www.jswconline.org/content/71/2/156.full.pdf

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25883357?dopt=Abstract&holding=npg

https://www.nature.com/articles/nature15374

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128039687000046

Wanneer je sociale agenda een frontale botsing maakt met je nieuwe voedingsplan, dan kan het wel eens lastig zijn de juiste keuzes te maken. Hoe ga je om met etentjes, feestjes of vakanties wanneer je ook probeert je aan een voedingsplan te houden?

Laat je het net begonnen dieet weer varen of blijf je het plan volgen? In het laatste geval betekent dat flink verbijten door jezelf van alles te ontzeggen.

Ik geef je vier tips hoe je met deze situaties kunt omgaan.

1. De 90/10 regel

De 90/10 regel geeft aan dat wanneer je 90 procent van de tijd de goede dingen eet, die laatste 10 procent niet zoveel uitmaakt. Als je gemiddeld vier keer per dag eet, dan zijn dat 28 maaltijden per week. Als er  twee of drie tussen zitten die niet helemaal optimaal zijn, dan heeft dat niet zoveel invloed. Het is vooral belangrijk de andere maaltijden goed te blijven eten en je niet geheel te laten ontsporen, wanneer je eens een feestje hebt of een patatje eet. Met vier eetmomenten per dag kun je het plan dezelfde dag nog weer oppakken. Doe het 90% van de tijd goed en je hebt wel wat ruimte.

2. Calorieën compenseren

Een tweede manier om zonder teveel 'schade' het er eens flink van te nemen, is door gedurende de dag minder te eten. Door vooral eiwtrijk voedsel te eten met daarnaast alleen groente, verminder je gemakkelijk je calorie inname zonder je lichaam van essentiële voedingstoffen te onthouden. Een eiwitshake voor ontbijt en een salade met gegrillde kipfilet geeft je eiwit en hoop vitaminen en mineralen, zonder veel vet of koolhydraten. Door op die manier te eten heb je nog een hoop calorieën tegoed, welke je s'avonds in het restaurant of op het feestje kunt eten. Maak niet de fout helemaal niets te eten. Eet eiwitrijk voedsel en groente op de normale tijden.

3. Eet kwalitatief hoogwaardig voedsel

Wanneer je uit eten gaat, kun je er nog steeds voor kiezen hoogwaardig voedsel te eten. Een goed voorbeeld zijn wok-restaurants of wereldkeukens. Je kunt er volop vlees, vis en kip krijgen met groenten, rijst en aardappels. Ook sushi is een prima keuze. Het maakt nogal verschil of je bier en bitterballen eet of wok-gerechten, gegrilde biefstuk, groente en water drinkt. Als je de keuze hebt, kies voor het laatste en eet dan zoveel als je wilt.

4. Sport meer

Je kunt extra eten compenseren met extra sporten. Door langer en harder te trainen verbruik je meer energie. Toen ik vorig jaar een week op vakantie was met vrienden at ik elke dag pizza, taart en ijs. We aten een licht ontbijt, namen een shake en gingen toen twee uur trainen. We deden een half uur cardio na de training en toen kochten we eten in. Het duurde nog bijna een uur voordat we aan het eten toekwamen, dus we hadden enorme trek. Een hele pizza, een derde van een grote taart en zoveel ijs als ik kon was de standaard maaltijd na de training. Na een week op dit 'regime' was ik op de gram nauwkeurig net zo zwaar als ervoor. Meer eten kun je compenseren met langer en harder trainen.

Er is niets bestand tegen twee weken ‘all inclusive’ als je niet een beetje je verstand gebruikt. Met name alcohol speelt een grote rol in de vakantie kilo’s.  Maar je hoeft met bovenstaande tips je fysieke doelstellingen niet helemaal op halt te zetten, als je ook af en toe uit eten wilt of op vakantie bent.

Eiwit is een andere benaming voor proteïne. Daar waar eiwit nog doet denken aan het wit van een ei, is proteïne een meer algemene benaming voor eiwit. Eiwit zit vooral in vlees, vis, kip, eieren en zuivel. Daarnaast zijn quinoa en havermout plantaardige bronnen van eiwit.

Eiwit is één van de belangrijkste bestanddelelen in onze voeding. Alleen eiwit bevat stikstof, essentieel voor al het leven op aarde. Daarnaast zijn de uit aminozuren opgebouwde eiwitten noodzakelijk voor ons lichaam. Van de 20 in ons lichaam aanwezige aminozuren moeten we er negen uit onze voeding halen. Deze kan ons lichaam niet zelf maken.

Eiwit speelt dus een sleutelrol in onze gezondheid. Maar het eten van meer eiwit heeft nog een paar extra voordelen. Ik zet er drie voor je op een rij.

1. Meer eiwit verzadigt meer en laat je spontaan minder eten.

Eiwit, koolhydraten en vetten hebben een verschillend effect op je lichaam. Calorie voor calorie zorgt eiwit voor een grotere verzadiging. Wanneer je het aandeel eiwit in je voeding verhoogt, ga je spontaan minder eten. In dit onderzoek mochten de proefpersonen zoveel eten als ze willen. En toch aten ze gemiddeld 441 calorieën minder dan voor de proef, alleen door dat het aandeel eiwit in de voeding werd verhoogd van 15% naar 30% van het totaal aantal calorieën. En dat leidde tot bijna 4 kilo vetverlies in 12 weken. Zonder op dieet te gaan en zonder honger te lijden.

Bron: http://ajcn.nutrition.org/content/82/1/41.long

2. Meer eiwit voorkomt verlies van kracht en spiermassa tijdens het afvallen.

Als je af wilt vallen zul je minder moeten eten dan je verbruikt. Of je dat bewust doet door calorieën te tellen, meer te sporten of spontaan minder te eten, in alle gevallen betekent meer eiwit minder verlies van spiermassa en kracht. Je spieren verbruiken energie en spelen daarom een belangrijke rol tijdens het afvallen. Wanneer je gewicht verliest kan wel de helft daarvan uit spiermassa bestaan. Door het aandeel eiwit te verhogen van 15% naar 35% verminder je het verlies aan spiermassa aanzienlijk.

Bron: http://europepmc.org/abstract/MED/19927027

3. Meer eiwit vermindert het verlies van kracht en spiermassa als je ouder wordt.

Naar mate je ouder wordt verlies je kracht en spiermassa. Dit proces begint al na je 40e. Een verhoging van de eiwit inname boven de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 0,8 gram per kilo lichaamsgewicht helpt om verlies van kracht en spiermassa te voorkomen. Gecombineerd met een krachttrainingsprogramma kan het zelfs helpen om kracht en spiermassa op te bouwen tot op hoge leeftijd.

Bron: http://ajcn.nutrition.org/content/87/5/1562S.long

De exacte hoeveelheid eiwit die je per dag zou moeten eten is van veel factoren afhankelijk. Daarnaast laten verschillende onderzoeken, verschillende hoeveelheden zien. Een goede algemene richtlijn is minimaal 125 gram eiwit per dag te eten. Op basis van een normale energie inname van 2000 calorieën is dit 25%. 

Om je een voorbeeld te geven, om 125 gram eiwit per dag binnen te krijgen, zou je onder andere het volgende moeten eten:

• 3 eieren
• 150 gram vlees
• 150 gram kip
• 30 gram wei eiwit
• 150 gram kwark

Wanneer je intensief met gewichten traint en als doel hebt maximale spiermassa op te bouwen kan je eiwitinname oplopen tot meer dan 3 gram per kilo lichaamsgewicht, hetgeen tot wel 400 gram eiwit per dag kan betekenen.

Rood vlees is in de afgelopen jaren een beetje het zwarte schaap van alle voedingsmiddelen geworden. Het is hip geworden om te zeggen dat je geen rood vlees eet. Rood vlees wordt immers in verband gebracht met hart- en vaatziekten en met kanker. 

In studies waarin de correlatie tussen rood vlees en kanker wordt aangetoond, wordt geen onderscheid gemaakt tussen vers vlees en bewerkte vleesproducten zoals vleeswaren, hamburgers of hotdogs. Dit betekent dat een biologische biefstuk in dezelfde categorie komt als een frikandel.

Wanneer dit onderscheidt wel wordt gemaakt, is de relatie tussen rood vlees consumptie en genoemde ziekten uiterst zwak en wordt het risico van rood vlees vooral in verband gebracht met de bereidingswijze.  Daarnaast blijkt dat rood vlees eters gemiddeld minder groente en fruit eten, hetgeen ook bijdraagt aan het verhoogde risico. 

Rood vlees zit vol voedingsstoffen. Naast 20 gram hoogwaardige eiwit, bevat 100 gram vers en mager rood vlees een scala aan B- vitaminenen ijzer, selenium en zink.  Het vet van gras gevoerde koeien zit daarnaast vol met omega 3 vetzuren, CLA en vitamine A en E. Tenslotte is rood vlees een natuurlijke bron van creatine, de stof die helpt alle cellen in ons lichaam van energie te voorzien. Wanneer je kiest voor rood vlees van goede kwaliteit en je laat het vlees niet aanbranden en verschroeien, is rood vlees veilig en gezond. 

Wil je meer lezen over rood vlees, dan is dit een mooie overzichtsstudie.