VivaVega

In een wereld waarin we steeds dikker en saaier worden zijn extreme dingen populair. Extreme opvattingen, extreme beelden en extreme gewoontes. Daarom krijgt 2% van de idioten 98% van de aandacht. Het doorbreekt de standaard, het gezapige. Mede hierdoor is veganisme ook steeds meer in trek. Ooit begonnen in de 19e eeuw als een extreme vorm van eten is vega nu helemaal hip. Lekker radicaal en groen. Helemaal van deze tijd dus.

Nu is er op het eerste oog niets mis met veganisme. Wanneer je ervoor kiest om geen enkele bijdrage meer van een dier te accepteren en je wilt in ‘volledige harmonie met de natuur’ leven, dan heeft dat iets moois. Veganisme heeft iets romantisch, iets utopisch. Je kunt je ook niet voorstellen dat Adam en Eva in het hof van Eden ineens een steen pakken en een lief zacht konijntje de schedel inslaan, om deze vervolgens open te snijden en te roosteren boven een kampvuur. Nee, Adam en Eva aten vast alleen groente en fruit. Appels vooral volgens mij. Als ideologie is veganisme mooi. Ik ben als kind lange tijd vegetariër geweest. Ik vond het zielig voor de diertjes, dus ik at geen vlees. Veganisme ‘voelt’ goed en het geeft je richting. Je staat ergens voor en hoort ergens bij, dus je gelooft erin. Maar veganisten gaan de fout in wanneer ze proberen hun ideologische keuze te onderbouwen met feiten en deze vervolgens gaan promoten: veganisme is gezond, mensen eten van nature alleen maar planten en veganisme is de enige manier om alle mensen op aarde te kunnen voeden. Uhm...nee, nee en nee. Het weglaten van dierlijke producten leidt tot tekorten in je voeding. Alle evolutionaire, archeologische en antropologische kennis laat zien dat mensen omnivoren zijn. En we kunnen de immer groeiende wereldbevolking niet voeden met alleen maar planten. Daarvoor is er niet genoeg geschikte landbouwgrond op aarde. Alleen voeding met plantaardige en dierlijke producten is op de lange termijn houdbaar.

‘Vega is gezond’

Deze is hardnekkig. Zo hardnekkig dat vega en gezond bijna synoniem zijn geworden. Mede daardoor is vega doorgedrongen bij de grote fabrikanten en heb je vega pizza’s en vega nepvlees. Dat laatste is trouwens hilarisch. Ik zag laatst vega plakjes salami. Het lijkt op salami, maar is 100% vega. Dat is hetzelfde als wanneer je absoluut geen groente lust en dan naar de slager gaat en daar mini gehaktballetjes koopt die eruit zien als spruitjes. Je wilt geen groenten eten, maar het moet er wel zo uit zien. Wat ik zeg, hilarisch.

Veel mensen die overstappen op een veganistisch dieet voelen zich gezonder of beter. En dat is niet zo vreemd. Wanneer je overstapt van een ‘normaal’ voedingspatroon naar eentje met veel meer verse groenten en fruit, dan is het zeer aannemelijk dat je gezondheid ook echt verbeterd. Als ik zou moeten kiezen tussen nooit meer groente of nooit meer vlees, zou ik kiezen voor nooit meer vlees. Ik hou van mijn groenten en ik kan niet zonder. Veel groente en fruit zijn de belangrijkste pijlers van gezond eten. Alleen hoort bij gezond eten ook dierlijk voedsel. Wij mensen hebben ongeveer 40 verschillende stoffen nodig uit onze voeding om optimaal gezond te zijn. En sommige van die stoffen vind je alleen in dierlijke voeding. Daarnaast is er nog zoiets als voedingsdichtheid. In sommige dierlijke producten zit veel meer van een bepaalde stof dan in plantaardige producten. En dan is er de opneembaarheid van die stoffen. Veel planten bevatten van nature antistoffen die de opname van voedingsstoffen zoals mineralen verhinderen. Lectines en fytinezuur zijn de meest bekende en zitten vooral in bonen en in tarwe. Wellen en koken verminderen de werking van deze stoffen, maar zelfs dan kun je er ziek van worden. Dus als raw vegan ben je dubbel gefucked. Veganisten hebben veel sneller een tekort aan bijvoorbeeld ijzer, vitamine A, vitamine b12, zink en omega 3 vetzuren. Nou kun je met de nodige aandacht en met suppletie proberen tekorten te voorkomen, maar zou vega voeding niet gemakkelijk alle behoeften moeten dekken als dit de ‘default’, optimaal gezonde manier van eten is? Dat doet het niet en dat is het niet. En dat brengt mij op punt twee.

‘Mensen zijn van nature planteneters’

De zin zou kloppen als er achter zou staan ‘en diereneters’. Mensen eten van nature planten en dieren. In een onderzoek onder meer dan 229 natuurvolken zat er niet eentje tussen die vega at. Tussen de 50 en 70% van de calorieën komt uit dierlijk voedsel, de rest uit planten. Ook onder de bevolkingsgroepen in de zogenaamde ‘blue zone’, de plekken op aarde waar de langstlevenden wonen, zijn er geen veganisten te vinden. Er is veel onderzoek gedaan naar het oorspronkelijke eetpatroon van onze voorouders onder andere door isotope metingen in de overblijfselen van overleden mensen van honderdduizenden jaren geleden. Daaruit blijkt dat ze dierlijk voedsel aten. Overal over de wereld zijn archeologische vondsten gedaan die miljoenen jaren oud zijn en waar dierlijke botten zijn gevonden met kenmerken van hak en snij plekken. Mensen zijn omnivoren. We eten planten en dieren. Zelfs apen eten kleine dieren en insecten . Wij zijn verder geëvolueerd doordat we meer dierlijk voedsel zijn gaan eten. Door een verhoogde inname van onder andere essentiële aminozuren, omega 3 vetzuren, jodium en zink konden onze hersenen groter groeien ten koste van de lengte van onze darmen. Ook het bewerken van voedsel zoals het fijnmalen en koken of bakken heeft hieraan bijgedragen. Alleen maar planten eten of zelfs alleen maar rauwe planten eten, is een stap terug in de evolutie en geen stap vooruit. Het is niet voor niets dat onder veganisten meer mensen met een depressie rondlopen, dan onder mensen die planten en dieren eten. De mens is een omnivoor. Veganisme is een keuze, maar niet eentje die bij onze genen past.

‘Veganisme is beter voor het milieu’

Het is maar hoe je ernaar kijkt. De manier waarop dieren bestemd voor consumptie nu worden gehouden en worden grootgebracht is belastend voor het milieu. Maar dat komt niet door die arme diertjes zelf. Het komt door de mensen die ze in veel te grote groepen bij elkaar houden en vervolgens hectares mais moeten verbouwen om die dieren te voeden. Dat is inderdaad belastend. Maar wanneer je de koetjes, kalfjes, biggetjes, lammetjes en kippen gewoon buiten laat lopen en ze laat grazen op natuurlijk grasland, dan ziet het er ineens heel anders uit. Grazende kuddes beschermen de grond tegen uitdroging en houden zo de aarde groen. Daar waar runderen worden geherintroduceerd kunnen de mensen terugkeren naar hun oorspronkelijke leefstijl met melk en vlees als voornaamste voedselbronnen.

En dat grasland neemt meer CO2 op dan dat er door de dieren wordt geproduceerd. Het betekent alleen minder koetjes en minder vlees per koe. En dat betekent in Nederland 15 euro voor een kilo gehakt in plaats van 6 euro. Maar die 15 euro betekent dat de koe alleen gras, klaver en paardenbloemen heeft gegeten. En dat deze antibiotica vrij is. En dat de kalfjes fijn bij mama zijn opgegroeid en dat zowel de koe als de boer blij door het leven gaan. Het vlees is lekkerder en de vetzuursamenstelling vele malen beter. Dus het is een win win win win win situatie. Koop Nederlands grasgevoerd vlees, bijvoorbeeld van schotse hooglanders en je kunt trots zijn op jezelf en op je bal gehakt.

Landbouw is vele malen slechter voor moeder aarde. Landbouw met een jaarlijkse cyclus van zaaien en maaien put de grond uit. Helemaal wanneer ieder jaar hetzelfde wordt gezaaid. Het ploegen vernielt de bio cultuur in de grond nog verder, en het dood insecten en andere micro organismen in de bodem.
Het vergroten van de biodiversiteit in onze aarde is het beste wapen in de strijd tegen klimaatverandering. 
En dan laten we het gebruik van genetisch gemanipuleerde (in Nederland noemen we dat veredeld, dat klinkt mooier) zaadjes en de vele bestrijdingsmiddelen in de landbouw maar even buiten beschouwing.

Wanneer je veganist besluit te worden vanuit je zelfbedachte overtuiging dan is dat uiteraard prima. Ieder mens heeft recht op zijn eigen gekte. Maar het kan zinvol zijn je overtuiging af en toe nog eens kritisch te bekijken. Want hoe kan het duurzamer zijn om soja te verbouwen in Azië en chiazaad in Zuid Amerika en deze te verschepen naar Europa, om er daar in een fabriek vega ‘yoghurt’ van te maken en deze vervolgens per vrachtwagen eerst naar de groothandel en dan naar de supermarkt te rijden, zodat jij met een goed gevoel veganist kunt zijn, in plaats van dat je gewoon zelf op de fiets naar de boerenmarkt gaat bij jou in de buurt en daar een fles echte biologische volle yoghurt haalt van blije grasetende koeien? Betere aminozuursamenstelling, betere vetzuursamenstelling, probiotische bacteriën, duurzamer, gezonder etc. etc. etc.

Als je uit principe geen vlees of vis wilt eten dan is dat prachtig. Maar wanneer je veganist bent geworden kom dan van je zelfgemaakte voetstuk af en besef dat je waarschijnlijk opnieuw bent gevallen voor een extreem dieet en dat jouw vega manier van eten de wereld echt niet gaat redden.

Er is een betere manier van eten. Eentje die wel aansluit bij je genen. Ik ben bijna klaar om het hele verhaal aan je te presenteren. Geef mij nog een maandje en ik ben zover. Vul je e-mailadres in hieronder en ik hou je op de hoogte.

Peace!

Referenties:

http://time.com/4220270/vegetarianism-history-meathooked/

https://www.elementascience.org/articles/10.12952/journal.elementa.000116/

​https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8842068

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1115436/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23595983

https://academic.oup.com/ajcn/article/71/3/682/4729121

https://royalsocietypublishing.org/doi/full/10.1098/rsos.140507

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0165032716323916

https://www.ted.com/talks/allan_savory_how_to_green_the_world_s_deserts_and_reverse_climate_change/transcript?language=en

http://www.jswconline.org/content/71/2/156.full.pdf

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25883357?dopt=Abstract&holding=npg

https://www.nature.com/articles/nature15374

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128039687000046